Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2018

Η ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ του Θανάση Καμπαγιάννη*

Μετά το σοκ της αποκάλυψης της ταυτότητας του Ζακ Κωστόπουλου ως του νεκρού της αγριότητας στην οδο Γλάδστωνος στο κέντρο της Αθήνας, το μόνο καλό που μου 'ρχεται στο νου είναι οτι η δράση του εν ζωή και η αγάπη που του έθρεφε πολύς κόσμος σημαίνουν πως ο θάνατός του δεν περνάει ανώνυμα, όπως θα συνέβαινε αν θύμα θα ήταν ένα “πρεζόνι” που δεν θα είχε αφήσει κανέναν πίσω του για να τον νοιαστεί.
Όπως ήταν αναμενόμενο, στη σχετική συζήτηση εμφανίστηκαν παρεμβάσεις που υποστηρίζουν το δίκιο του καταστηματάρχη να “αμυνθεί”. Εδώ όμως θέλει μια προσοχή για να μην υπάρχουν νομιμοφανείς δικαιολογίες και παρανοήσεις: η “άμυνα” αίρει τον άδικο χαρακτήρα της πράξης του “αμυνόμενου” (εδώ κλωτσιές του καταστηματάρχη και ενός τρίτου σε πεσμένο άνθρωπο, ήδη πληγωμένο από γυαλιά) μόνον όταν υπάρχει κίνδυνος παρών (και εδώ η εικόνα του Ζακ Κωστόπουλου είναι αυτή μιας απόλυτης αδυναμίας, καθιστώντας κάθε του πράξη – ακόμα και εγκληματική – απολύτως απρόσφορη), αναπότρεπτος με άλλα μέσα (εδώ προκύπτει η παρουσία αστυνομίας στον χώρο) και όταν το αγαθό που θυσιάζεται είναι σημαντικά κατώτερο (εδώ σταθμίζονται από τη μια πλευρά η ιδιοκτησία και από την άλλη η σωματική ακεραιότητα που φτάνει μέχρι την ανθρώπινη ζωή). Η υπέρβαση λοιπόν του ορίου της άμυνας ακυρώνει αυτόν τον ισχυρισμό, και εδώ σημαντική είναι η παρουσία του ανθρώπου που παρενέβη στο επεισόδιο με σκοπό να σταματήσει τα άγρια χτυπήματα: ένας μέσος συνετός άνθρωπος, σαν αυτόν τον παρεμβαίνοντα πολίτη, μπορούσε να αντιληφθεί και αντιλήφθηκε την ασυμμετρία ανάμεσα σε έναν πεσμένο στο έδαφος άνθρωπο, μέσα σε σπασμένα γυαλιά και σε εμφανή αδυναμία, και σε δύο τουλάχιστον άντρες που τον κλωτσούσαν άγρια. Αυτό δεν είναι μια εκτίμηση εκ των υστέρων, είναι μια πραγματικότητα που υπήρξε. Γι' αυτό και ειναι τόσο σημαντική η παρουσία και η παρέμβαση αυτού του ανθρώπου.
Τώρα για τον νομικό χαρακτηρισμό της εγκληματικής πράξης του καταστηματάρχη και του τρίτου, εδώ κομβικό ρόλο θα παίξουν οι καταθέσεις και η ιατροδικαστική έκθεση. Προς το παρόν η κατηγορία, σύμφωνα με τα ΜΜΕ, είναι η θανατηφόρα σωματική βλάβη του άρθρου 311 του Ποινικού Κώδικα. “Αν η σωματική βλάβη είχε επακόλουθο το θάνατο του παθόντος επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Αν ο υπαίτιος επιδίωκε τη βαριά σωματική βλάβη του παθόντος επιβάλλεται κάθειρξη”. Το δεύτερο εδάφιο εισάγει επιβαρυντική περίσταση, η κάθειρξη μπορεί έτσι να φτάσει και τα 20 έτη. Βέβαια, αν η ιατροδικαστική έκθεση δείξει ότι τα τραύματα από τις κλωτσιές ήταν σε ζωτικά σημεία του σώματος και αποτέλεσαν την αιτία θανάτου, τότε ανακριτής και εισαγγελέας μπορούν να μετατρέψουν την κατηγορία από θανατηφόρα σωματική βλάβη σε ανθρωποκτονία, από δόλο ή από αμέλεια. Αυτά όλα θα πρέπει να συνεκτιμηθούν και με άλλα στοιχεία, πχ αν και τι έλεγαν οι δράστες όταν χτυπούσαν τον πεσμένο άνθρωπο, κλπ.
Διαβάζω σε αναρτήσεις φίλων εκκλήσεις να γίνει χρήση της αντιρατσιστικής νομοθεσίας. Όμως εδώ υπάρχει μια τρύπα. Ενώ είναι - σε μένα τουλάχιστον - σαφές ότι κομβική για την επιλογή αυτοδικίας του καταστηματάρχη ήταν η εικόνα του Ζακ Κωστόπουλου ως τοξικομανούς (και εδώ πιο σημαντική είναι η εικόνα που αποκόμισε ο θύτης παρά η πραγματικότητα του θύματος), το χαρακτηριστικό αυτό δεν περιλαμβάνεται στα προστατευτέα χαρακτηριστικά της αντιρατσιστικής νομοθεσίας, δηλαδή αυτά της “φυλής, χρώματος, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκείας, αναπηρίας, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου”. Δεν περιλαμβάνονται δηλαδή ούτε οι ομάδες που υφίστανται κοινωνικές διακρίσεις λόγω στιγματισμού, ούτε για παράδειγμα οι προστάτες ανθρωπίνων δικαιωμάτων (πχ δικηγόροι που πλήττονται ως υπερασπιστές θυμάτων ρατσιστικών και φασιστικών επιθέσεων). Η ιδιότητα του Ζακ ως μέλους της lgbtq κοινότητας δεν αρκεί αφ' εαυτής για να θεωρηθεί η επίθεση σε βάρος του “ρατσιστική”, κατά τον ορισμό του νόμου. Πρέπει να αποδειχτεί ότι αποτέλεσε παράγοντα που επέδρασε στην εξέλιξη της εγκληματικής πράξης.
Τα έγραψα όλα αυτά γιατί δεν είδα κανέναν άλλον να τα γράφει, και υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον. Φυσικά, άλλες και άλλοι φίλες και φίλοι νομικοί μπορούν να με διορθώσουν ή να αναδείξουν επιπλέον πλευρές. Ελπίζω και εύχομαι ότι έχουν γίνει όλες οι ενέργειες προκειμένου οι άνθρωποι του Ζακ να είναι παρόντες και στη νομική διαδικασία των επόμενων ημερών, να έχουν ανεξάρτητη εικόνα της δικογραφίας σε σχέση με όλους εμάς που μαθαίνουμε πληροφορίες των ΜΜΕ (πολλές φορές λαθεμένες) και να έχουν λόγο, με κομβική στιγμή μπροστά μας την απόφαση για την προφυλάκιση ή μη των δραστών της εγκληματικής πράξης σε βάρος του Ζακ Κωστόπουλου.



*δικηγόρος. Δημοσίευσε την επιστημονική άποψή του στην διαδικτυακή σελίδα του
- η επιλογή της φωτογραφίας και ο τίτλος ανήκει στην ''Λαϊκή Πατρών''
Categories:

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου